Stedelijke mobiliteit: Wat brengt de toekomst?

Stedelijke mobiliteit wordt steeds meer een dienst. Vooral in steden spelen flexibele aanbiedingen om verschillende vervoermiddelen van A naar B te combineren een steeds grotere rol. Want vooral in metropolen nemen de files al jaren toe en worden parkeerplaatsen steeds schaarser. De oplossing is multimodale mobiliteit, wat betekent dat een grote beschikbaarheid van alternatieve vervoersmiddelen de bereidheid om gebruik te maken van deeldiensten of aanbiedingen op aanvraag vergroot en het gebruik van de auto minder aantrekkelijk maakt. Een ontwikkeling die ook vanuit ecologisch oogpunt moet worden toegejuicht.

Stedelijke mobiliteit van de toekomst: Oplossingen

De sleutel tot de oplossing ligt in multimodale mobiliteit, d.w.z. het flexibele gebruik en de combinatie van verschillende vervoerswijzen. De vier belangrijkste oplossingen die de toekomst van de stedelijke mobiliteit vorm zullen geven, zijn de volgende:

Uitdagingen van stedelijke mobiliteit

De stedelijke mobiliteit van de toekomst wordt duurzaam, of liever gezegd moet duurzamer worden. Daarover bestaat weinig twijfel als men de uitdagingen van het vervoersbeleid waartegen de meeste steden en metropolen over de hele wereld vechten, nader bekijkt:

  • toenemende files 
  • stijgende ongevallencijfers
  • te veel individueel verkeer
  • te lange wachttijden bij verkeerslichten
  • te weinig parkeerplaatsen
  • te veel CO₂ en te veel fijnstof
  • hoog geluidsniveau
  • steeds slechtere lucht
  • toenemende gezondheidsproblemen
  • inefficiënte logistiek
  • onnodige ritten om een parkeerplaats te vinden
  • te weinig aantrekkelijk openbaar vervoer

Goed om te weten: De grootste uitdaging is echter dat er geen pasklare oplossingen zijn voor alle steden, omdat geografische kenmerken een grote rol spelen bij de vervoersplanning. In Rome of Barcelona is het gebruik van scooters klimatologisch aantrekkelijker dan in Noord-Duitse steden. Vlakke steden als Amsterdam zijn voorbestemd als fietsstad, wat bijvoorbeeld niet geldt voor het heuvelachtige Stuttgart.

7 concrete trends voor de stedelijke mobiliteit van de toekomst

Om deze uitdagingen aan te gaan, wordt gesproken over tal van technologieën en trends die duurzamere stedelijke mobiliteit mogelijk (moeten) maken. De grootste 7 trends die de stedelijke mobiliteit in de toekomst vorm zullen geven, worden hieronder kort gepresenteerd.

#1 Trend: Minder particuliere auto's

De belangrijkste argumenten waarom er behoefte is aan minder particuliere auto's in steden zijn:

  • Tot 40% van het verkeer in steden wordt besteed aan het zoeken naar een parkeerplaats;
  • Studies tonen aan dat één deelauto tussen de 8 en 20 auto's kan vervangen;
  • Als er minderparkeerruimte nodig is, kan er meer groen worden aangelegd;
  • Minder auto's op straat betekent meer ruimte voor voetgangers en fietsers.

Goed om te weten: De grootste uitdaging zal zijn om nieuwe (en oude) vervoersmiddelen zo aantrekkelijk en universeel mogelijk te maken, zodat weggebruikers zich minstens even flexibel en snel kunnen verplaatsen als nu met de auto.

#2 Trend: Alternatieve brandstoffen en aandrijfsystemen

Ongeacht of de stedelijke mobiliteit van de toekomst berust op elektromobiliteit, waterstof, zonnetechnologie of hybride aandrijving: deskundigen zijn het er (grotendeels) over eens dat we ons in een overgangsperiode bevinden van het "fossiele naar het post-fossiele tijdperk". Daar zijn goede redenen voor:

  • Alle verbrandingsmotoren samen veroorzaken ongeveer 30% van alle CO₂-emissies in de EU.
  • Het particuliere autoverkeer alleen al is verantwoordelijk voor 60% van deze uitstoot.
  • CO₂-arme brandstoffen zullen dan ook bijdragen tot het halen van de CO₂-emissiegrenswaarden en andere klimaatdoelstellingen.
  • Ten slotte dragen elektrische motoren en hybride aandrijvingen bij tot een betere luchtkwaliteit.

#3 Trend: Autonomous driving (Automatisch rijden)

Autonoom rijdende voertuigen zullen de stedelijke mobiliteit in de toekomst zeker vormgeven, maar de technologie zal zich niet van vandaag op morgen doen gelden. De weg naar autonoom rijden zal in verschillende stappen verlopen:

Stap 1: geassisteerd rijden (bv. parkeerhulp of rijstrookassistent).
stap 2: gedeeltelijk geautomatiseerd rijden (de hand blijft aan het stuur)
stap 3: sterk geautomatiseerd rijden (handsfree rijden in beperkte mate mogelijk)
stap 4: autonoom rijden (het voertuig bestuurt zichzelf)

Goed om te weten: De grootste voordelen die autonome voertuigen zullen brengen zijn: minder parkeerplaatsen, meer groen, minder uitstoot, meer efficiëntie en vooral meer veiligheid: ongeveer 90% van alle auto-ongelukken wordt veroorzaakt door menselijke fouten.

#4 Trend: Connected vehicles (verbonden voertuigen)

De stappen op weg naar autonoom rijden zijn nauw verweven met netwerken tussen voertuigen (bv. car-to-car communicatie). Hier zijn twee voorbeelden:

  • Auto's of rijen auto's die tegelijkertijd remmen en optrekken, bevorderen de doorstroming van het verkeer.
  • Rijdende voertuigen kunnen andere weggebruikers in real time waarschuwen - bv. voor obstakels, ijzel, wegwerkzaamheden enz. en zo het risico op ongevallen tot een minimum beperken.

Goed om te weten: Minder files, minder ongelukken, nauwelijks stop-and-go verkeer en meer doorstroming - dat zijn de grote voordelen die connected vehicles in de toekomst zullen brengen.

#5 Trend: Aangesloten vervoerssystemen

Daarnaast zal in de toekomst ook het netwerken tussen voertuigen en verkeerssystemen een belangrijke rol spelen, de zogenaamde Car-to-X-communicatie. Wat zijn de voordelen als bijvoorbeeld verkeerslichten en andere verkeersregelsystemen in een netwerk worden opgenomen met de voertuigen van een stad?

  • Gebleken is dat verkeerslichten die reageren op real-time gegevens de wachttijden tot 40% kunnen verkorten en de doorstroming tot 60% kunnen verbeteren.
    Geautomatiseerde systemen kunnen de naleving van de verkeersregels (snelheden, afstanden, enz.) veel efficiënter controleren en zo bijdragen tot meer veiligheid in het stadsverkeer.

#6 Trend: Mobiliteit op Maat

Als u het vervoermiddel van uw keuze - bv. huurauto, e-scooter, e-bike, enz. - op elk moment, zal het voor u gemakkelijker zijn om vaker of zelfs permanent zonder auto te doen. De sleutel tot succes is: Mobiliteit op aanvraag.

Idealiter werkt dit concept als volgt:

  • Als alle toegankelijke vervoermiddelen centraal gekoppeld zijn en via een app toegankelijk, kun je eenvoudig het voertuig boeken dat je het snelst van A naar B brengt.
  • Centrale apps op de smartphone maken het voor weggebruikers ook mogelijk om vervoermiddelen op een zinvolle manier te delen (gedeelde mobiliteit).

#7 Trend: Gedeelde mobiliteit

Veel stadsbewoners maken al gebruik van mobiliteitsdiensten zoals autodelen of ridehailing. Dit laatste betekent dat men op aanvraag ritten boekt, bijvoorbeeld via Uber. Het marktaandeel van ride-sharing is nog relatief klein, maar heeft in de toekomst een groot potentieel.


  • Zolang bestuurders particuliere voertuigen besturen, is de rentabiliteit van ridehailing vrij laag.
  • Zodra dergelijke ridehailing-diensten echter worden aangeboden door autonoom rijdende voertuigen, zullen de reiskosten per kilometer aanzienlijk dalen en dus veel meer klanten aantrekken.
  • En er is nog iets dat auto's met autodelen of ridehailing hebben ten opzichte van personenauto's: ze hoeven niet in stadscentra te parkeren, maar kunnen daar staan waar echt ruimte is, bijvoorbeeld in centrale parkeergarages.

Conclusie: Stedelijke mobiliteit van de toekomst

In 2025 zal de wereldbevolking zijn gegroeid tot meer dan 8 miljard mensen. Daarvan wonen steeds meer mensen in steden. Ondanks deze ontwikkeling zal stedelijke mobiliteit in de toekomst de klimaatverandering, ruimte- en grondstoffenschaarste met elkaar moeten verzoenen.

Een van de grootste Duitse managementadviesbureaus definieert in dit verband vier belangrijke trends die de toekomst van de stedelijke mobiliteit in belangrijke mate zullen bepalen:

  1. Autonoom rijden
  2. Connectiviteit
  3. Elektrificatie
  4. Gedeelde mobiliteit

De beschikbaarheid en uitwisseling van (verkeers)gegevens zal daarom een sleutelrol spelen bij het terugdringen van het particuliere autogebruik in de stad, terwijl tegelijkertijd maximale beschikbaarheid en flexibiliteit voor de bewoners wordt gegarandeerd.

Last but not least: stedelijke mobiliteit wordt steeds meer een dienst die de individuele behoeften van stadsbewoners op de voorgrond plaatst. Afhankelijk van de stad of woonplaats zullen in de toekomst verschillende alternatieve vervoersmiddelen beschikbaar zijn. Altijd gebruiksklaar, veilig, milieuvriendelijk en efficiënt.

FAQ's - Veelgestelde vragen in het kort uitgelegd

Stedelijke mobiliteit verwijst naar toekomstscenario's over hoe het verkeer in steden efficiënter en duurzamer kan worden georganiseerd. Het flexibele gebruik en de combinatie van verschillende vervoersmiddelen speelt hierbij een belangrijke rol om het individuele vervoer te verminderen.

Good to know: New transport concepts and alternative means of transport should ideally always fit the topographical conditions of a city. This is the only way that far-reaching transformation processes can meet with broad acceptance among the population.

De toekomst van de stedelijke mobiliteit zal voornamelijk worden bepaald door vier grote trends die nu al in de startblokken staan:

  • Autonoom rijden
  • Connectiviteit
  • Elektrificatie
  • Gedeelde mobiliteit

De belangrijkste doelstellingen van stedelijke mobiliteit kunnen als volgt worden samengevat:

  • Efficiëntie in de verkeersstroom:bv. door meer verkeersgegevens en betere netwerken.
  • Meer veiligheid: bijvoorbeeld door autonome voertuigen en automatische waarschuwingssystemen.
  • Meer milieubescherming: bv. door minder uitstoot en het gebruik van alternatieve brandstoffen.

Klein, stil, elektrisch? Auto's die zelf rijden? Als hybriden? Veel is speculatie. Twee dingen zijn zeker: 1. auto's zullen niet zomaar van het toneel verdwijnen als individueel vervoermiddel. 2. er zullen in de toekomst minder verbrandingsmotoren worden geproduceerd.